สื่อดิจิทัล 3 ประเภทที่คนทำธุรกิจต้องรู้จัก
รู้จักสื่อดิจิทัลก่อนเริ่มทำธุรกิจดิจิทัล
หากคุณเคยทำงานในฝ่ายการตลาดขององค์กรขนาดใหญ่ การแยกประเภทและเข้าใจความแตกต่างของสื่อดิจิทัลต่างๆ จะเป็นเรื่องที่ทำได้ง่ายดาย
แต่สำหรับเจ้าของธุรกิจขนาดเล็กที่มักต้องสวมบทบาทหลากหลาย คุณมีหน้าที่ความรับผิดชอบมากมายให้จัดการในแต่ละวัน เป็นเรื่องปกติที่การสื่อสารการตลาดจะกลายเป็นเพียงส่วนหนึ่งในหลายๆ ภารกิจ ทำให้คุณอาจจะไม่คุ้นเคยกับการจัดแบ่งประเภทของสื่อดิจิทัลเท่าไรนัก
ความกังวลหลักที่เจ้าของธุรกิจมักประสบในแต่ละวันคือวิธีการหาลูกค้าใหม่ให้กับธุรกิจ การตัดสินใจเลือกใช้สื่อที่เหมาะสมเพื่อสร้างการรับรู้และดึงดูดลูกค้าภายใต้งบประมาณที่จำกัดนั้น เป็นงานที่ท้าทายไม่น้อย
ดังนั้นหากคุณเป็นเจ้าของธุรกิจในยุคดิจิทัล การพยายามเข้าใจประโยชน์ของสื่อดิจิทัลแต่ละประเภทจึงเป็นสิ่งที่สำคัญ เพื่อช่วยให้คุณสามารถกำหนดเป้าหมายในการสื่อสารได้ชัดเจน จัดสรรงบประมาณได้อย่างมีประสิทธิภาพ และสร้างแผนการสื่อสารการตลาดในยุคดิจิทัลที่ครอบคลุมเส้นทางการตัดสินใจของกลุ่มเป้าหมายได้อย่างดีที่สุด.
สื่อดิจิทัลมีกี่ประเภท
สื่อดิจิทัลสามารถแบ่งได้ 3 ประเภท คือ Paid Media, Earned Media และ Owned Media เป็นวิธีแยกประเภทสื่อตามลักษณะการได้มาของสื่อและการผลิตสื่อ ซึ่งสื่อแต่ละประเภทต่างก็มีจุดเด่นและจุดด้อยแตกต่างกันไป
Owned media
Owned Media หรือ สื่อที่แบรนด์เป็นเจ้าของ หมายถึง สื่อที่องค์กรธุรกิจสร้างขึ้นเพื่อนำเสนอเนื้อหาผ่านช่องทางของตนเอง โดยไม่ต้องจ่ายค่าใช้จ่ายในการเผยแพร่ เช่น เว็บไซต์ธุรกิจ, บัญชีโซเชียลมีเดีย, สิ่งพิมพ์ดิจิทัล, อีเมล์ รวมถึงสื่อสิ่งพิมพ์ได้นั้น การใช้สื่อ Owned Media จึงถือเป็นเหมือนสินทรัพย์ทางการตลาดที่แบรนด์มีไว้ครอบครอง นั่นหมายความว่า แบรนด์สามารถควบคุมทุกด้านได้ ตั้งแต่ข้อความ รูปลักษณ์ สีสัน ไปจนถึงรูปแบบเนื้อหา, ความถี่ในการอัปเดต, วิธีการเผยแพร่ และแนวทางการประชาสัมพันธ์.
สื่อที่แบรนด์เป็นเจ้าของมีความสำคัญอย่างยิ่งในการสื่อสารกับสมาชิก ลูกค้าประจำ ผู้ที่สนใจ พนักงาน หุ้นส่วน และผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับธุรกิจ ให้รับรู้ข้อมูลข่าวสารเกี่ยวกับแบรนด์อย่างต่อเนื่อง เช่น คู่มือการใช้งาน การอัพเดตคุณสมบัติใหม่ๆ หรือโซลูชันที่สำคัญ เพื่อเสริมสร้างความรู้เกี่ยวกับความเชี่ยวชาญและศักยภาพของสินค้าและบริการ ในขณะเดียวกัน ก็ทำหน้าที่เป็นเครื่องมือในการดึงดูดผู้ชมและผู้ที่สนใจ เพื่อสร้างเครือข่ายที่ก้าวไปสู่การเปลี่ยนแปลงพวกเขาให้กลายเป็นลูกค้าในอนาคต
จุดเด่น :
- สามารถปรับแต่งเนื้อหาได้ตามที่ต้องการ
- เผยแพร่ได้ทันที ทุกที่ ทุกเวลาที่ต้องการ
- เป็นสื่อที่ผู้บริโภคใช้สำหรับอ้างอิงข้อมูล
- เสริมสร้างความเชื่อมั่นและภาพลักษณ์ที่ดี
- ช่วยประหยัดตันทุนการสื่อสาร
- เป็นหลักประกันทางตลาดให้กับธุรกิจ
- ช่วยกระตุ้นการขาย ซื้อซ้ำหรือใช้ซ้ำ
- ช่วยให้การปิดการขายรวดเร็วยิ่งขึ้น
จุดด้อย :
- สร้างการรับรู้ได้จำกัด
- เนื้อหาอาจถูกละเลยได้โดยง่าย
- ต้องการพนักงาน (หรืองบประมาณ) เพื่อสร้างข้อมูลและแพลตฟอร์ม
Paid media
Paid Media หรือสื่อที่ต้องชำระเงินเพื่อการเผยแพร่ คือ สื่อที่แบรนด์ต้องจ่ายเงินเพื่อซื้อพื้นที่ เวลา หรือตำแหน่งในการเผยแพร่เนื้อหาของตนให้เข้าถึงกลุ่มเป้าหมายที่นิยมใช้สื่อนั้น ๆ เช่น โฆษณาบนโซเชียลมีเดีย, โฆษณาบน Google, แบนเนอร์ในเว็บไซต์, โฆษณาทางหนังสือพิมพ์, สปอตโฆษณาทางวิทยุ, การเป็นสปอนเซอร์ในงานประชุมหรือรายการโทรทัศน์, บล็อกเกอร์, ยูทูปเบอร์ หรือที่เรียกว่า "อินฟลูเอนเซอร์" ที่ช่วยทำการรีวิวสินค้า.
สื่อแบบชำระเงิน เป็นเครื่องมือที่ใช้เพื่อดึงดูดความสนใจและสร้างการรับรู้ในวงกว้าง โดยมีบทบาทสำคัญในการช่วยให้กลุ่มเป้าหมายสามารถเข้าถึงเนื้อหาโฆษณาที่ต้องการเผยแพร่ได้ทันที โดยไม่จำเป็นต้องรอให้ผู้คนมาติดตามหรือทำการค้นหา เนื้อหาโฆษณาส่วนใหญ่จะปรากฏในรูปแบบที่เข้ามาขัดจังหวะหรือแทรกเข้ามาในขณะที่กลุ่มเป้าหมายกำลังสนใจเนื้อหาหลักอยู่
จุดเด่น :
- เป็นสื่อที่ช่วยสร้างการรับรู้เนื่องจากการโฆษณาทางออนไลน์มีต้นทุนต่ำ ทำให้ธุรกิจขนาดเล็กสามารถสร้างการรับรู้ได้รวดเร็วและคุ้มค่ากว่าการใช้สื่อแบบดั้งเดิม
- เป็นสื่อที่ช่วยเติมเต็มความสามารถของ Owned Media และ Earned Media
- มีความหลากหลายทั้งขนาด รูปแบบ ราคาที่เหมาะกับธุรกิจออไลน์
จุดด้อย :
- ไม่สามารถการันตีได้ว่ากลุ่มเป้าหมายจะซื้อความคิดของคุณ เพราะเป็นการสื่อสารทางเดียว
- ผู้บริโภคมักเพิกเฉยกับโฆษณาหากข้อเสนอไม่ตรงกับความต้องการ
- การเผยแพร่เนื้อหาให้ครอบคลุมทำได้ยากลำบาก
- ต้นทุนการเผยแพร่เนื้อหาโฆษณาผ่านสื่อแบบชำระเงินเพิ่มสูงขึ้น
- จากผลสำรวจพบว่าผู้บริโภคส่วนใหญ่มองว่าเนื้อหาโฆษณาเป็นสิ่งรบกวน
- การควบคุมเนื้อหาทำได้เพียงบางส่วน อาทิ ข้อความหรือแนวคิดโฆษณาที่สร้างสรรค์ และบางส่วนที่ไม่สามารถควบคุมได้ อาทิ อัลกอลิทึมของโซเชียลมีเดีย หรือหน่วยงาน กสทช. ที่คอยควบคุมเนื้อหาโฆษณาที่เผยแพร่ผ่านสื่อ
Earned media
Earned Media หรือ สื่อที่ถูกสร้างขึ้นโดยผู้อื่น คือสื่อที่เกิดจากการพูดถึงหรือการบอกต่อ ซึ่งแตกต่างจาก Paid Media และ Owned Media เนื่องจากแบรนด์ไม่สามารถควบคุมทิศทางของเนื้อหาที่เผยแพร่ผ่านสื่อประเภทนี้ได้ เนื่องจากเนื้อหานั้นเกิดจากผู้ที่ได้ทดลองใช้สินค้า หรือบริการ หรือจากผู้ชมและผู้สนใจที่ได้รับเนื้อหาที่มีคุณภาพและเกี่ยวข้อง ดังนั้นพวกเขาจึงยินดีที่จะเผยแพร่ แชร์รีวิว หรือนำเสนอเนื้อหาให้กับคนอื่น ๆ ในเครือข่ายของตนได้ร่วมรับรู้ด้วย.
การที่ผู้คนเขียนเกี่ยวกับธุรกิจของคุณในรูปแบบต่างๆ เช่น บทความในหนังสือพิมพ์ ลิงก์ในบล็อก หรือการแชร์เนื้อหาผ่านเครือข่ายสังคมออนไลน์ จะช่วยเสริมสร้างชื่อเสียงและทำให้ธุรกิจของคุณเป็นที่รู้จักมากยิ่งขึ้นจากความเชี่ยวชาญของคุณ ซึ่งอาจนำไปสู่การถูกเชิญให้พูดใน งานประชุมหรือสัมมนาต่างๆ ในอนาคต
สื่อที่สร้างโดยผู้อื่นจึงมีค่ามากที่สุดต่อแบรนด์ เนื่องจากมันส่งผลโดยตรงต่อการสร้างความน่าเชื่อถือและภาพลักษณ์ที่คุณต้องการให้ผู้บริโภคเห็น เป็นดั่งกระจกที่สะท้อนผลลัพธ์การทำงานทั้งหมดในธุรกิจของคุณ ไม่เพียงแต่แสดงให้เห็นถึงความสำเร็จและคุณภาพของผลิตภัณฑ์หรือบริการ แต่ยังช่วยในการติดต่อสื่อสารกับกลุ่มเป้าหมายและสร้างความสัมพันธ์ที่ดีกับลูกค้าอีกด้วย
จุดเด่น :
- ช่วยกระจายเข้าถึงผู้คนจำนวนมาก (Viral Marketing)
- ช่วยส่งเสริมให้แบรนด์ของคุณน่าเชื่อถือ ด้วยเสียงที่ถูกสร้างขึ้นจากผู้มีประสบการณ์กับแบรนด์ของคุณ
- เป็นสื่อที่มักจะมีค่าใช้จ่ายน้อยที่สุด
- ช่วยให้ผู้บริโภคตัดสินใจซื้อง่ายขึ้น
- ช่วยเพิ่มความน่าเชื่อถือให้กับแบรนด์
จุดด้อย :
- หากเนื้อหาที่กระจายออกไปเป็นเนื้อหาเชิงลบหรือไม่ต้องการให้เกิดการแบ่งปัน คุณจะไม่สามารถควบคุมได้
- ไม่สามารถบอกผลกระทบของกิจกรรมจาก Earned Media จะเกิดขึ้นเมื่อใด ที่ใดหรือมากเพียงใด
- เป็นสื่อที่สร้างผลกระทบต่อความน่าเชื่อถือของแบรนด์
จากข้อมูลที่นำเสนอ คุณคงเข้าใจแล้วใช่ไหมว่าทางเลือกที่ดีที่สุดในการสื่อสารผ่านสื่อดิจิทัลคือ การที่แต่ละธุรกิจควรมีความพยายามในการบูรณาการจุดแข็งของสื่อทั้งสามประเภทให้มีความสมดุล สอดคล้องกับเป้าหมายในการสื่อสารภายใต้งบประมาณที่จำกัด โดยมุ่งหวังผลลัพธ์ที่จับต้องได้จากการดำเนินงาน.